Дзеці Бога

Евангелле паказвае вучняў Езуса, якія, быццам малыя дзеці, просяць Яго: “Пане, навучы нас маліцца” (Лк 11, 1). I Езус не пакідае гэтай просьбы без адказу. Ён дае ім нешта “знешняе”, словы малітвы: “Ойча наш, няхай свяціцца імя Тваё, няхай прыйдзе Валадарства Тваё. Хлеба нашага штодзённага давай нам кожны дзень, і адпусці нам грахі нашыя, бо і мы адпускаем кожнаму даўжніку нашаму, і не ўводзь нас у спакусу” (Лк 11, 2–4).

Ва ўсёй прамове Езуса ідзе гаворка аб тым, каб вымярэнні – унутранае і знешняе – адпавядалі адно аднаму. Як Хрыстос не хоча сляпой паслухмянасці закону, так не хоча таксама пустых і бессэнсоўных радкоў малітвы. Такім жа важным, як словы, якім вучыць Збаўца, з’яўляецца стаўленне, якое павінна спадарожнічаць малітве, – стаўленне веры. І гэта не мае нічога агульнага са сляпым даверам.

Езус тлумачыць дадзеную праўду на прыкладзе прыпавесці, якую разумеем так: кожны з нас дапамагае свайму сябру, калі той у патрэбе, нават у выпадку нязручнасці. Чаму? Сябар хоча дабра для іншых. Таму нават калі нам нялёгка назваць Бога Сябрам, моцна верым, што Бог добры і хоча нашага дабра. Чаму б не? І тут Езус ідзе далей: Бог для нас не толькі Сябар, Ён наш Айцец, а мы Яго дзеці. Таму Бог не можа інакш, як толькі даць чалавеку ўсё тое, што мае: Святога Духа.

Святы Дух ажыўляе нашу малітву. Ён вучыць малітве, “мы не ведаем, аб чым трэба маліцца, але сам Дух заступаецца за нас стагнаннямі невымоўнымі” (Рым 8, 26). Ажыўленыя Святым Духам, адчуваем сябе дзецьмі Бога, якія любяць Яго і любімыя Ім.

Калі да канца гэта зразумеем, будзем маліцца словамі “Ойча наш” інакш. Бог хоча сустрэцца і размаўляць з намі. Патрэбна вялікая вера, бо “хто просіць, атрымлівае” (параўн. Лк 11, 10).

Кс. Юрый Марціновіч, святар рыма-каталіцкага абраду

Стаць трошкі манахам

Напэўна, фрагмент кнігі Эклезіяста нас, вучняў Хрыста, здзіўляе сваім песімізмам. Вось што гаворыць старазапаветны мудрэц: “Марнасць марнасцяў, марнасць марнасцяў і ўсё марнасць. Якая ж карысць будзе чалавеку ад усёй яго працы і клопату сэрца, з якімі ён працуе пад сонцам. Бо ўсе дні ягоныя – гэта пакуты, і смутак – праца яго, нават уначы яго сэрца не мае спакою. І гэта марнасць” (Экл 1, 2; 2, 22–23). Але як так? Мы, хрысціяне, прызвычаіліся да чыннай паставы: дзейнічаем, змяняем свет, нясём людзям дапамогу, імкнёмся рабіць карысную працу і г. д. Аднак, калі прызнацца шчыра, і мы часамі бачым бессэнсоўнасць сваіх намаганняў.

З часоў хрысціянскай старажытнасці многія мужчыны і жанчыны, якія адчувалі марнасць штодзённага жыцця, пакідалі сваё камфортнае існаванне ды сыходзілі ў пустынныя месцы, каб там маліцца ды сузіраць Бога. Так узнікла манаскае жыццё. Асаблівае значэнне яно мела на хрысціянскім Усходзе.
Манаства многія ўспрымаюць як уцёкі ад жыцця. Аднак на самой справе гэта ўцёкі ад марнасці жыцця, дзе праца і клопаты не маюць сэнсу. Манах асаблівым чынам выконвае тое, да чаго пакліканы і кожны хрысціянін: ён ахвяруе Богу сваё жыццё, малітву, працу. Св. Ян Павел ІІ пісаў: “Манастыр – гэта прарочае месца, дзе стварэнне стаецца праслаўленнем Бога, і запавет любові, непасрэдна перажыванай, стаецца ідэалам чалавечага суіснавання, і дзе чалавек, што шукае Бога без ніякіх абмежаванняў і перашкод, стаецца арыенцірам для іншых, носячы іх у сваім сэрцы і дапамагаючы ім на шляху да Бога”.

Але ж мы не манахі, што тады рабіць? Думаю, кожнаму хрысціяніну варта зрабіцца “трошкі манахам”. Свае штодзённыя абавязкі – працоўныя, сямейныя – прысвячаць Богу, любіць тых, каго Госпад паставіў на шляху, каб наша жыццё не было марнасцю, а напоўнілася сэнсам.

А. Андрэй Крот, святар грэка-каталіцкага абраду